column

Een kuil waarin opgespaarde verwijten liggen te wachten om als een vulkaan te pruttelen en uiteindelijk te ontploffen bij kleine en grote irritaties, is regelmatig de ‘bom’ onder een relatie.  Verwijten zetten emoties vast, doen mensen vechten of vluchten, maken mensen hard en niet (meer) toegankelijk voor de ander. Verwijten doen pijn, altijd. Verwijten zijn boodschappers van iets niet goed doen of erger nog, niet goed zijn. Afwijzing. Om afwijzing op afstand te houden, gebruiken we verwijten die we tussen de ander en onszelf kunnen zetten. We kunnen ook onverschillig worden of de ander gaan negeren. Niets van dit alles nodigt uit om jezelf te laten zien en horen in een relatie. Koppels raken verstrikt als een van beide of beiden zijn gestopt met uit te spreken wat er in het hart gebeurt. Het hart dat ooit verliefd was en verwijten in geen velden of wegen waren te bekennen. Totdat de verliefdheid op natuurlijke wijze een beetje uitdooft. Wat dan?!? Dan is de kwetsbaarheid voelbaar die een relatie met zich meebrengt. Ik kan de ander gaan afwijzen of de ander kan mij gaan afwijzen. Om dat voor te zijn, sparen we onbewust ‘zegeltjes’. De ‘ja-maar, jij’- zinnen die klaarliggen voor gebruik. Er is bewustzijn voor nodig én lef om te gaan staan voor onze verlangens, de andere kant van verwijten. Verlangens zijn nooit fout; ze kunnen alleen niet altijd vervuld worden door onze partner. Dat is soms best lastig. Om dat te verdragen maken we er verwachtingen van, want als die niet uitkomen kunnen we er weer verwijten van maken. Enzovoort. Durf je hart te laten spreken vanuit verlangen naar de ander in plaats van iets verlangen van de ander. Het eerste hart is open, vrij en vriendelijk; het tweede hart is hard, eisend en afwijzend. Welk hart is van jou?

© Liesbeth Bauer

De column is eerder verschenen in het Leidsche Rijn Magazine. De namen zijn om privacyredenen gefingeerd.

Waarom organiseer jij nou nooit eens een uitje?!
Jij kan toch nooit als ik iets voorstel?!
Dat is niet waar. Laatst nog, …
Ja, maar toen vond je de film die ik had uitgekozen niet leuk.
Het ligt ook altijd aan mij. Je begrijpt me gewoon niet.
Joh, weet je, bekijk het. Ik ga sporten.
Ja, loop maar weer weg!
Dit is een voorbeeld van reactietaal: taal vanuit pijn, teleurstelling, verwachtingen die niet uitkomen. Uiteindelijk verzandt deze taal altijd in verwijten. Verwijten die onze kwetsbare kant, onze verlangens, moeten beschermen. Verwijten waarmee we dan wel de ander kwetsen.
Relatietaal vraagt van mensen de verwijten om te zetten in verlangens. Dat is werkelijk iets anders dan verwachtingen. Verlangens komen uit het hart. En het hart is kwetsbaar, fysiek en emotioneel! Hoe doe je dat?
Lieverd, ik mis onze wekelijkse momenten samen. Momenten waarop ik weer kan voelen dat ik van jou en jij van mij houd(t).
Ik mis dat ook!  Wat wil je dat ik doe?
Ik zou het fijn vinden om weer eens met jou een avond uit te gaan. Ik wil wel een restaurant reserveren. Wil jij dan een film o.i.d. regelen?
Prima! Wanneer zullen we dat plannen, deze of volgende week?
Ik kan ….
Mooi, dan ga ik nu de oppas bellen om te kijken of zij kan oppassen.

Relatietaal: taal vanuit het hart van waaruit je ooit voor elkaar hebt gekozen. Ik wil jou graag blijven zien en ik wil ook graag dat jij mij wilt blijven zien.

© Liesbeth Bauer

De column is eerder verschenen in het Leidsche Rijn Magazine winter 2019. De namen zijn om privacyredenen gefingeerd.

Tineke en Marcel willen graag hun vakantieplannen voor de komende zomer zonder ruzie kunnen bespreken en uitvoeren. De afgelopen maanden konden zij dat niet. In de tussentijd hebben ze beiden op de achtergrond beslissingen genomen waar de ander mee te maken gaat krijgen. Zij beschrijven een herkenbaar dilemma in een samengesteld gezin. Zij zitten niet slechts met z’n tweetjes bij mij in de kamer. Er zijn zo’n 15 (!) direct betrokkenen die over hun schouder meekijken en – luisteren! Zij eisen allemaal hun plek op. Oud én jong, vaders en moeders van alle betrokken kinderen én niet te vergeten betrokken grootouders. Zij hebben allemaal hun wensen, verwachtingen en verlangens. Woorden die rond het thema vakantie veel te vaak op één plek terecht komen, namelijk de plek van ons gelijk, lees: onze zin krijgen. Maar je plek innemen betekent niet dat je de lakens kunt uitdelen. Het zou moeten betekenen dat er naar je geluisterd wordt én dat je naar de ander luistert, niet meer en niet minder. Gehoord worden betekent niet perse gelijk c.q. je zin krijgen. Samengestelde gezinnen doen in bovengemiddelde mate een beroep op een van de basisprincipes van een relatie, namelijk de beweging van geven en nemen. Bewegen is iets anders dan we vaak in de praktijk willen: we willen een geven en nemen dat helemaal precies in evenwicht is, ‘eerlijk’ is. En dat kan vaker niet dan wel. Dat is een relationeel feit waarmee we te dealen hebben. Naarmate de relatie tussen de volwassenen meer beschadigd is, des te groter zal de strijd hierover zijn. Een rustige vakantie begint met het opgeven van de strijd over iets onmogelijks. Een rustige vakantie begint met het openen van je hart voor alle betrokken. Dat kan een grote opgave zijn, soms zelfs te groot. Dat dan zelf te erkennen zou het begin kunnen zijn van een rustige vakantie!

© Liesbeth Bauer

De column is eerder verschenen in het Leidsche Rijn Magazine zomer 2019. De namen zijn om privacyredenen gefingeerd.

Over het algemeen lijkt er sprake te zijn van te veel bij een opeenstapeling van ingrijpende gebeurtenissen. Een vers verlies kan de opmaat zijn naar onderliggend verlies dat wacht op aandacht. Zo ook bij een koppel dat net hun derde en laatste kind geholpen heeft met de verhuizing naar een studentenkamer. Monique en Sander verheugen zich op deze nieuwe fase in hun leven: de kinderen goed en gezond de deur uit, Sander die binnenkort een dag minder gaat werken en Monique die het nog steeds prima naar haar zin heeft op het werk. Ze hebben een gezellig sociaal netwerk, zijn sportief en actief. Ze nemen de tijd voor de emoties van het tijdelijke lege nest gevoel. Tot hun eigen verbazing kunnen ze hun draai samen ondanks alles toch niet meer zo vinden. Als ze zich beiden ook op hun werk en in hun vriendschappen niet meer zo vrij voelen, besluiten ze mij te vragen eens mee te kijken in hun leven. Er klopt ‘iets’ niet. Monique en Sander nemen de tijd hun leven nog eens door te lopen en de emotionele gebeurtenissen krijgen nieuwe aandacht. Tijdens dit proces laat een vierde stille baby zich opnieuw ´horen´ en ´voelen´, zowel bij Monique als Sander. Dit kind zal nooit ´de deur uitgaan´. Na alle aandacht en rituelen waarmee het vertrek van de andere kinderen gepaard is gegaan, lijkt er nog een laatste ritueel plaats te moeten vinden. In al hun wijsheid hadden zij zich niet gerealiseerd dat hun tweede kind dat tot groot verdriet levenloos was geboren ook in deze overgangsfase van hun leven erbij wil horen. Zij weten onmiddellijk op welke manier zij dit kind ook nu willen eren. Kort daarna laten zij mij weten dat hun leven  weer ´klopt´! Zij kunnen hun nieuwe levensfase oppakken.

© Liesbeth Bauer

De column is eerder verschenen in het Leidsche Rijn Magazine. De namen zijn om privacyredenen gefingeerd.

Terugkijkend op hun relatie van dertig jaar zien Mieke en Theo in dat zij het al zo’n tien jaar met elkaar uithouden. Ze zijn vijftigers die elkaar op de middelbare school hebben ontmoet en sindsdien een koppel zijn. Ze hebben een goed leven, het ‘perfecte’ plaatje voor de buitenwereld. De binnenwereld echter ziet er sinds een paar maanden heel anders uit. Mieke is totaal onverwacht tot over haar oren verliefd geworden op een collega. Een collega die andere vragen stelde en andere dingen zei dan Theo. Er was ‘ineens’ iemand die haar elke dag liet weten hoe blij hij met haar was. Ze schaamt zich ervoor het te zeggen, maar ze heeft ervan genoten. Ze is er helemaal in meegegaan. Totdat Theo ineens ‘lastige’ vragen ging stellen. Ai, dat was linke soep! Ze wilde Theo niet kwijtraken. Na enig gedraai was het hoge woord eruit gekomen: ze was vreemd aan het gaan. Ze was bezig onaangekondigd de relatie met Theo te verlaten. Dat is een vertrouwensbreuk en dat doet pijn.

Na enig onderzoek blijkt de onderliggende boodschap te zijn dat zij zich weer gewaardeerd wil voelen. Uit niet weten hoe dat te organiseren, is ze vatbaar geworden voor iemand die waardering als het ware in haar schoot heeft geworpen. Verliefd worden is dus niet zo vreemd. De verliefde gevoelens aan een ander geven, is wel een ‘vreemde’ keuze. Mieke doet er Theo pijn mee. In plaats van haar eigen pijn, een ervaren tekort aan waardering,  kenbaar te maken, is ze Theo gaan buitensluiten.

Na een aantal sessies kunnen Mieke en Theo opgelucht ademhalen. Ze zijn deze schok te boven gekomen met hard werken voor de relatie. Ze stellen zichzelf en elkaar nieuwe en andere vragen. Ze voelen de liefde weer in hun hart voor specifiek elkaar!

© Liesbeth Bauer

De column is eerder verschenen in het Leidsche Rijn Magazine. De namen zijn om privacyredenen gefingeerd.

Het meest verrassende toetje van het jaar is misschien wel het kersttoetje. Het recept is zorgvuldig gekozen, er is rekening gehouden met ieders wensen, de lekkerste ingrediënten zijn verzameld, er is tijd en aandacht aan besteed. De laatste ronde van het kerstdiner wordt opgediend op een mooie schaal, eventueel met kaarslicht of sterretjes, kortom: het toetje is de apotheose van het samenzijn tijdens deze dagen in december. We tonen onze liefde en saamhorigheid in de aankleding van ons huis, in de aankleding van onszelf en in het samenzijn aan een feestelijk gedekte tafel.

Hoe treffend zijn deze rituelen als symbool voor onze relaties: familie, vrienden, liefdes, ex en samengesteld. Naast dat het een christelijk feest is, lijken we er onbewust ook steeds meer een feest van verbinding van te maken. Hoe jammer en verdrietig is het dan dat het niet iedereen lukt om oude pijn en onuitgesproken ergernissen op tijd op te ruimen. Op tijd wil zeggen dat alle betrokkenen emotioneel nog in staat en bereid zijn óm op te ruimen. Dat vraagt minstens zoveel zorg, aandacht en tijd als de voorbereiding en uitvoering van een kerstdiner! Op 1 oktober liggen de eerste kerstproducten al bij de tuincentra. Wat weerhoudt ons er toch van om op tijd de balans op te maken van onze relaties?! Wat een rust zou het geven als we onze voorbereidingen treffen om ons hart vriendelijk, liefdevol en geduldig op te ruimen zodat we in december zowel in ons hoofd als in ons hart ruimte hebben om onze relaties te vieren. Niemand die hoeft te vrezen voor het toetje dit jaar! Een toetje dat is gemaakt en dat wordt gegeten met een opgeruimd hart, geeft zin aan de relatie. Zin aan ons bestaan, zin aan het leven. Ik wens je een liefdevol toetje dit jaar!

© Liesbeth Bauer

De column is eerder verschenen in het Leidsche Rijn Magazine. De namen zijn om privacyredenen gefingeerd.

Dan zou ik weer bergen kunnen verzetten. Mo en ik zouden weer de leukste, de mooiste, de liefste, de grappigste van heel de wereld zijn! Ik kijk en luister naar een jonge, uitgebluste vrouw. Moeder van twee kinderen die haar gezin runt en ’s ochtends vroeg de deur uitgaat om naar haar werk te gaan. De kinderen gaan zelf naar school en Mo slaapt nog. Hij is sinds een paar maanden burn-out. Zijn vermoeidheid en tijdelijk mindere beschikbaarheid voor het gezin drukken zwaar. Waar Claudia de meeste moeite mee heeft is het schuldgevoel en de schaamte van Mo. Hij zou van alles willen doen, om te beginnen weer aan het werk willen gaan, maar hij kan dat nu (nog) niet. Dat maakt dat zij niet alleen minder een beroep op hem kan doen, maar ook dat de burn-out en de weg ernaar toe niet bespreekbaar zijn. Hij is moe en ‘klaagt’. Zij is inmiddels ook moe en ze wil niet ‘klagen’, maar ze betrapt zich erop dat ze daar wel zo langzamerhand mee bezig is. Twee ‘klagende’ ouders die niet meer kunnen (ver) dragen en twee kinderen die inmiddels op hun tenen lopen om hun ouders te ontzien. De eerste stap terug naar verliefdheid is stoppen met haar partner te dragen. Dat leer ik Claudia te doen door enerzijds liefdevol en duidelijk haar grenzen aan te gaan geven en anderzijds haar erkenning aan Mo te geven voor zijn situatie. Dat zou een uitnodiging aan Mo kunnen zijn om te stoppen met ‘klagen’ en ook te gaan leren zijn grenzen aan te gaan geven. Beiden hebben te ontdekken dat je als volwassene daar zelf de verantwoordelijkheid voor hebt te nemen. Claudia kan en wil Mo wel helpen, maar het is niet haar taak hem te dragen. Ze is zijn partner, niet zijn moeder. Alleen als partner kan ze weer verliefd op Mo worden. Ook als hij tijdelijk anders in het leven staat. Dat is een volwassen relatie: in voor- en tegenspoed!

© Liesbeth Bauer

De column is eerder verschenen in het Leidsche Rijn Magazine. De namen zijn om privacyredenen gefingeerd.

Ze zien elkaar weer graag, Anne en Max. Zomaar twee mensen die je in Leidsche Rijn tegen zou kunnen komen op het schoolplein, bij de supermarkt, in de buurt. Ze ogen fris, leuk en gezellig samen. Ze maken de indruk blij te zijn met elkaar. En dat zijn ze gelukkig ook weer. Wat de buitenwereld niet ziet en weet is dat zij elkaar nog niet zo lang geleden na drukke jaren van wisseling van banen, verhuizen en vader en moeder hebben mogen worden, elkaar als partner waren kwijt geraakt. Hoewel ze natuurlijk blij waren en zijn met hun kinderen en tevreden waren met huis en baan, hebben ze minder mooie relatiejaren achter de rug. Het draaiende houden van hun ‘bedrijf gezin’, was zijn tol gaan eisen. Dat moest en wilden ze anders. Ze zijn er gelukkig op tijd bij geweest. Zonder dat het de ‘buitenwereld’ is opgevallen, zijn ze de uitdaging aangegaan om de spreekwoordelijke tango te leren die een relatie is. Ze hebben opnieuw voor elkaar gekozen om deze spannende en uitdagende relatiedans te leren. Wat zijn ze blij dat het hun is gelukt elke dag weer met z’n tweeën op de dansvloer te durven staan: in de maat, uit de maat, maar elke dag dansen ze een stukje tango. HUN tango, hun relatie. Ze laten hem graag zien, aan hun kinderen, of zomaar op het schoolplein, bij de supermarkt, in de buurt. Gewoon, omdat iedereen mag weten dat ze elkaar gelukkig nog steeds en opnieuw graag willen zien.

Gebruik de zomer om jullie tango weer te gaan dansen. It takes two!

© Liesbeth Bauer

De column is eerder verschenen in het Leidsche Rijn Magazine. De namen zijn om privacyredenen gefingeerd.